بررسی واکنش لاین های خویش آمیخته نوترکیب آفتابگردان به تنش کلرید سدیم در مرحله گیاهچه ای

به­منظور بررسی واکنش لاین­های خویش آمیخته نوترکیب آفتابگردان به تنش شوری در مرحله گیاهچه­ای، آزمایشی به­صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی در شرایط کنترل شده اجرا گردید. فاکتور اول شامل 77 لاین خویش آمیخته نوترکیب (نسل F9) به همراه والدین و فاکتور دوم تنش شوری NaCl با سطوح شوری صفر و 6 (دسی­زیمنس­بر­متر) و صفات مورد مطالعه شامل طول ریشه­چه و ساقه­چه، وزن تر ریشه­چه و ساقه­چه و وزن خشک ریشه­چه و ساقه­چه بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد تمامی صفات مورد مطالعه تحت تأثیر ژنوتیپ، شوری و اثر متقابل ژنوتیپ و شوری قرار گرفتند. از مجموع 77 لاین، 43% (33 لاین) در سطح شوری 6 دسی­زیمنس­بر­متر قادر به جوانه زنی نبودند و 57% (44 لاین) قدرت زنده­مانی خود را حفظ کردند. میانگین تمام صفات مورد مطالعه در سطح شوری 6 دسی­زیمنس بر­متر در مقایسه با شرایط عادی کاهش نشان داد. خوشه­بندی لاین­های مورد مطالعه با در نظر گرفتن جمیع صفات در هر یک از دو شرایط تنش شوری و عادی با محاسبه فواصل مربع اقلیدسی (Squard Euclidean) و روش Ward انجام شد. لاین­ها در 3 خوشه گروه­بندی شدند. در شرایط بدون تنش در خوشه اول، دوم و سوم به ترتیب 17، 18 و 42 لاین و در شرایط تنش شوری به ترتیب 26، 8 و 9 لاین در خوشه­های مربوطه قرار گرفتند. بیشترین فاصله بین خوشه­های 1 با 2 مشاهده شد. نتایج تجزیه خوشه­ای در تطابق با نتایج حاصل از تجزیه به مؤلفه­های اصلی و تجزیه تابع تشخیص بود. لاین C86 برای اکثریت صفات مورد بررسی دارای بیشترین میانگین بود و به عنوان متحمل­ترین لاین به تنش شوری معرفی می­شود.